Onze visie op onderwijs
In ons onderwijsconcept neemt de filosofie en methodiek van Deep Democracy een centrale plaats in. Deep Democracy biedt ons uitgangspunten en technieken om open gesprekken te voeren in de school: met leerlingen, ouders en collega’s. De methodiek is toe te passen in de vak- en mentorlessen, in gesprekken met leerlingen en ouders, in de personeelskamer, in vergaderingen, in ontwikkelmomenten en in MT-overleg. Deep Democracy leent zich voor uitwisseling en besluitvorming over pedagogische aspecten zoals het leerklimaat, de sfeer, de doelen van een klas én voor didactiek: waar staat iedereen, welke inhoudelijke vragen leven er over de lesstof of over de manier van leren in de klas?
In allerlei gesprekken willen we openhartig luisteren en vrijmoedig spreken. Tegenstellingen en andere inzichten zien we niet als belemmering. Door alle invalshoeken mee te nemen in gesprek en in besluitvorming kunnen we immers rijkere en breed gedragen besluiten nemen. De wijsheid die de minderheid meebrengt verweven we met het besluit van de meerderheid. Niet elk besluit wordt Deep Democratisch genomen, er zijn zaken die vast staan. Dan zijn we daar duidelijk over. Maar ook dan kunnen we met elkaar bespreken hoe we met oog voor alles wat er is werken aan die opdrachten.
Deep Democracy is een logische manier van denken en doen in ons onderwijsconcept en vanuit onze visie: we willen een leeromgeving creëren waar we ons samen verantwoordelijk voor voelen en waarin iedereen zichzelf kan zijn. Problemen, zoals bijvoorbeeld pesten, lossen we op door de wijsheid van de groep te gebruiken. De no blame methode tegen pesten sluit daarmee aan bij de Deep Democratische werkwijze. In individuele oplossingsgerichte coaching wakkeren we eigenaarschap aan door open en nieuwsgierig te luisteren en door te vragen. En in ons leerplan 21e eeuwse vaardigheden komen Deep Democratische elementen ook duidelijk terug: samenwerken, communiceren, kritisch en creatief denken, problemen oplossen, sociale en culturele vaardigheden. Het zijn deze vaardigheden die we onze leerlingen actief willen aanleren, zodat zij zelfbewust en vaardig in de snel veranderende maatschappij kunnen functioneren, nu en later. Dat betekent dat we Deep Democratische werkvormen niet alleen willen toepassen met leerlingen, maar dat we leerlingen ook zelf gaandeweg vaardiger willen maken in echt luisteren en in het voeren van openhartige gesprekken in een groep. En zo kijken we ook naar bijvoorbeeld diversiteit: leerlingen en collega’s hebben verschillende achtergronden, ondersteuningsbehoeften, wensen, leerstijlen, niveaus en ervaringen. Met Deep Democracy leren leerlingen, docenten, mentoren, leidinggevenden en onderwijsondersteuners die verschillen te benutten. We vergroten het lerend vermogen van de school en versterken de school als inclusieve leergemeenschap.
Het inzetten van Deep Democracy in de praktijk is een ontwikkelproces waarin we als professionals in eerste instantie meer bewust bekwaam willen worden, zodat we uiteindelijk steeds meer onbewust bekwaam gaan handelen: Deep Democratisch werken als vanzelfsprekende en automatische manier van doen. Werkvormen voor de praktijk zijn beschreven, met concrete voorbeelden voor toepassing. De werkvormen dienen als inspiratiebron voor ons dagelijkse handelen. Na elke werkvorm is ook steeds een stukje theorie in een apart kader opgenomen. Bij het toepassen van de werkvormen is het van belang dat we als professionals een open houding aannemen, echt nieuwsgierig zijn naar andere invalshoeken en neutrale taal hanteren.
De schoolleiding van Het Saenredam, september 2023